Askerlik
ASKERLİK
Türkler, millet olarak, tarih boyunca askerliğe ve askere büyük önem vermişlerdir. Askerliği ve vatan savunmasını kutsal bir vazife olarak telakki etmiş ve hatta Osmanlı’da asker ocağına “Peygamber Ocağı”denmiştir.
Bizim milletimiz belli bir yaşa gelmiş olan erkek evlatlarını vatanın savunması için “Peygamber Ocağı” ismini verdikleri asker ocağına seve seve göndermektedir. Türk milleti bilir ki, vatan, millet, bayrak ve hürriyet için mücadele kutsaldır. Bu uğurda ölmek ise şahadettir. Türk milleti tarih boyunca bu mefkure ile vatanına, milletine, dinine düşman olanlarla ve saldırıda bulunanlarla savaşmış, destanlar yazmıştır.
Bugün Kozan ve çevresinde, diğer yörelerimizde olduğu gibi, bu kutsal vazifeye gidecek olan gençlerimizi uğurlarken bazı inanışlar, uygulamalar ve adetler ortaya çıkmıştır. Bu adetleri kısaca belirtmeye çalışalım.
Askere gidecek genç bir hafta öncesinden itibaren hazırlıklarını yapar. Gitme günü yaklaştıkça, son günlerini arkadaşlarıyla birlikte geçirir, gülüp eğlenirler. Askere gitmeden bir gün önce de genç bütün akraba konu, komşu ve arkadaşlarıyla helalleşir ve vedalaşır. Bilinir ki asker ocağına gidip de dönmemek var. Son gün akşam tüm arkadaşlar toplanıp yemek yerler ve sohbet ederler. Akşamdan gece yarısına kadar, askerliğini yapmış olanlar hem askerdeki anılarını anlatırlar hem de yeni asker olacak gence nasihatlerde bulunurlar. Sabah olup ta yolculuk vakti gelince askere gidecek delikanlı anne, baba ve kardeşleriyle helalleşir. Genç ve annesi sarılıp ağlaşırlar. Anne oğlunun eline kına yakar. Bu adet Kozan ve çevresinde eskiden beri uygulanır. Bu Metle ilgili yöremizde şöyle bir hikaye anlatılır. Mehmet isminde delikanlının biri askere uğurlanırken, annesi tarafından avuç içine kına yakılır ve uğurlanır. Eğitim esnasında gencin elindeki kına, komutanın dikkatini çeker. Komutan Mehmet’i çağır tır ve bunun manasını sorar. Mehmet ise, kınayı annesinin yaktığını ve manasının ne olduğunu niçin yakıldığını bilmediğini söyler. Komutan ise, Mehmet’e izine gittiğinde bunun manasını annesinden sormasını ve öğrenmesini ister. Mehmet izi ne gittiğinde annesine sorar ve manasını öğrenir. İzin bitip asker ocağına döndüğünde, Komutanı, Mehmet’i tekrar çağırtır ve kına yakmanın ne anlama geldiğini öğrenip öğrenmediğini sorar. Mehmet ise şöyle cevap verir: “Komutanım, bizim kültürümüzde üç şeye kına yakılırmış. Birincisi, gelin olacak kıza kına yakılır. Kocasına kurban olsun diye. İkincisi, kurbanlık hayvanlara kına yakılır. Allah’a kurban olsun diye. Üçüncüsü ise askere gidecek gençlere kına yakılır, vatanına kurban olsun diye” der ve olayı anlatır. Komutan dinledikten sonra bu adetin inceliği ve manası karşısında gözyaşlarını tutamaz.
Anne, oğlunun eline kına yaktıktan sona oğlu ile son bir defa sarılıp helalleşir ve arkasından biraz su döker. Genç arkadaşlarının omuzlarında tezahüratlarla terminale kadar getirilir. Mesafe uzak ise arabalarla gelinir. Terminalde davul zurna eşliğinde halay çekip eğlenirler. Otobüsün hareket saati geldiğinde genç arkadaşlarıyla bir bir helalleşip, vedalaşır. Arkadaşları tarafından otobüse bindirilip uğurlanır.
Bazı kesimlerde bir gün öncesinde mevlit ve Kur’an okutma adeti vardır. Bu mevlitte bütün arkadaşlar, akrabalar, komşular toplanırlar gençle helalleşirler. Kozan ve çevresinde askere uğurlama genellikle bu şekilde yapılır.
