Anavarza Kalesi
ANAVARZA KALESİ
Kozan’dan 25 km uzaklıkta yer alan en az Kozan kalesi kadar önemli ve görülmesi gereken yerlerden biri de Anavarza Kalesi ve antik kenti. Kalenin tepeden baktığı Dilekkaya Köyü, o dönemlere ait kalıntıların arasında ve hatta üzerinde kurulmuş bir yerleşim yeri. Binlerce yıllık kalıntılar, parçalanmış sütun başları, büyük bir şehre giriyormuş hissi ile altından geçebileceğiniz devasa kapılar, Dilekkaya köyü sakinlerinden Hatun Dilci Teyze’nin genç kızlık yıllarında tarla kazarken bulduğu mozaik ve süslemeler, köyün farklı noktalarında duruyor. Anavarza Kalesi, Kozan Ovası’nın tam ortasında, yüksek kayalıkların üzerinde duran bir kartal yuvasını andırıyor. Yirmi dakika süren hafif tempolu bir yürüyüşten sonra kaleye ulaşılıyor. Kaleye tırmanmak için 330 basamaklı bir merdiveni kullanıyorsunuz. Kalenin dört bir yanı lahit mezarlarla çevrili.
Anavarza Antik Kenti’nde; 1500 metre uzunluğunda 20 burçlu sur, dört giriş, sütunlu yol, hamam ve kilise kalıntısı mevcut. Sur dışındaki tiyatro ve stadyum, su yolları, kaya mezarları; kentin batısındaki nekropolleri yararak açılmış olan antik yol; korunmuş havuzlu mozaikler (M.S. 3. yy.’a ait deniz tanrıçası Thetis mozaiği), Adana bölgesinde tek örnek olan 3 girişli zafer takı ve ovanın ortasında bir ada gibi yükselen tepe üzerindeki Ortaçağ kalesi en önemli eserlerden bugün görebildiklerimiz. Büyük bir arkeolojik kazı çalışması ile gün yüzüne çıkacakları tahmin etmek güç. Toprağın altında yatan kısım muhtemelen yukardakinden daha fazla.